Een 100% bescherming tegen schade door wateroverlast kan de overheid uiteraard niet bieden. Hierbij gaat het om het oplossen van bestaande problemen in de direkte omgeving van de te kleine rioolbuizen of op de laagste plek van enkele straten. Had men dit bij het bouwen van de wijk voorzien dan was zo'n lage plek een parkje of een speelplek geworden: een overloop gebiedje waardoor schade aan woningen kan worden voorkomen. Gelukkig is er nu het Actueel Hoogtebestand Nederland, het ideale hulpmiddel om dit bij nieuwe uitbreidingsplannen inzichtelijk te maken. Het wordt alleen niet altijd gebruikt.

Soms zelfs ligt het gehele uitbreidingsplan op een onlogische locatie (zichtbaar na inzoomen: blauw). We moeten er namelijk rekening mee houden dat door het stijgen van de zeespiegel ook het grondwater zal stijgen.

Is het stijgen van de zeespiegel een probleem om nu al zeer serieus te nemen ? Laten we eerst eens naar de watersnood van 1953 kijken. De hoogste waterstand was 5 meter boven NAP. Daar moet de golfhoogte dan nog bij worden opgeteld, golven die tegen de dijken en duinen op zullen lopen. Voor de Noordzeekust is deze oploop berekend op 7 meter waarbij dan toch nog 2% van de golven er overheen gaat. Zo komt het totaal op 12 meter Deltahoogte.

Maar gelukkig, ook als de waterkering bezwijkt, dan zullen de resterende delen deze piek aftoppen voor het gebied erachter. Het vloedwater moet immers door een relatief klein gat. Toch is het voor de beeldvorming goed om eens te kijken hoe hoog u woont. Zeker als waar u woont in de Risicokaart van Nederland nu al blauw is gekleurt (zichtbaar na inzoomen).

De nationale overheid heeft lessen getrokken uit wat er in New Orleans is gebeurt en heeft de Taskforce Management Overstromingen gevormd. Onze primaire waterkeringen zijn veiliger dan ooit tevoren maar het kan nog steeds ooit mis gaan. In Nederland is de wettelijke norm eens per 1250 jaar langs de grote rivieren tot eens per 10.000 jaar voor Noord en Centraal Holland (project Veiligheid Nederland in Kaart: kans op overstroming is soms veel hoger). Maar hoeveel dagen hebben we nodig om misschien wel een miljoen mensen te evacueren als wegen en rails onder water staan ? Hoe lang moet je voor jezelf kunnen zorgen (de Ingenieur oktober 2008: bijna 6 dagen)?

De levensverwachting voor wie nu geboren wordt is ongeveer het jaar 2100. De zeespiegel stijgt al sinds de laatste ijstijd, maar er komen steeds meer aanwijzingen dat het "broeikaseffect" dit natuurlijke proces versnelt. Het is mogelijk dat in 2100 het zeenivo ruim 1 meter hoger ligt en dat zal de kans op een overstroming drastisch verhogen als we niet opnieuw maatregelen treffen. Omdat het grondwater mee stijgt zullen we dan al verschillende polders aan het water hebben moeten prijs geven.

Opsomming van een aantal mogelijkheden:

• Kunnen we in onbruik geraakte oude dijken gebruiken om de belangrijkste woonkernen droog te houden ?

• Compatimentering van dijkringen: als de overloop hoogte ongeveer 1 meter is dan stoomt dit gebied wel sneller vol maar de achterliggende gebieden blijven langer vrij van water waardoor de bewoners daar meer tijd hebben om zelfstandig het gebied te verlaten (bijvoorbeeld met de auto). In het ondergelopen gebied zal het water lang een constante veilige diepte houden zodat de bewoners hier naar de dijken kunnen waden. Bovendien dempt het staande water de stroomsnelheid.

• De grootste steden liggen aan rivieren en kanalen. Schepen met een goede GPS kunnen die route volgen ALS de sluizen en bruggen geen opstakels zijn.

• Optimaliseer de evacuatie routes over de weg en met de trein: haal de lage stukken hieruit. Deze zullen anders onderlopen waardoor de vluchtroute wordt afgesneden.

• Bouw niet langer in laag gelegen risico gebieden.

Oud Hollandse Wijsheden en Boerenverstand:

• "God schiep de wereld en de nederlanders Nederland".

• Maar uiteindelijk: "de zee geeft en de zee neemt".

• In ons energie verbruik moeten we af van de "na ons de zondvloed" mentaliteit.